شاخص چیست ؟
میخواهیم بدانیم که شاخص چیست ؟ چرا بعضی وقت ها برای ما مهم است ؟ ما روزانه بارها از شاخص استفاده می کنیم . در کارهای روزمره از شاخص برای سنجیدن فاصله ها و مقایسه ها استفاده می کنیم .معمولا شاخص برای ما دو کاربرد دارد . یا نسبت دو چیز را باهم می سنجیم و یا فراوانی یک چیز را در محیطی مشخص با نسبت درصد و یا نسبت در هزار می سنجیم پس شاخص یک نوع وسیله اندازه گیری نسبی است .
مثلا فاصله ها را با متر یا کیلومتر ( که برای ما شاخص محسوب میشوند ) اندازه می گیریم و نسبت فاصله و اندازه مورد نظر را به یک متر یا کیلومتر حساب می کنیم .نسبت به نیازی که داریم و نسبت به موقعیتی که داریم از شاخص های خاصی استفاده می کنیم
شاخص درواقع متغييري است كه براي ارزيابي شرايط و حساسيت ها، مقايسه بين مكان ها و موقعيت ها، و نيز ارزيابي شرايط و گرايش ها در ارتباط با اهداف و مقاصد، تامين اطلاعات هشداردهنده، پيش بيني شرايط و روند آينده به كار رود. اين اطلاعات در برخي سطوح تصميم گيري بسيار مهم و مؤثرند و بنابراين قابل به كار گيري براي برنامه ريزي، پايش و ارزشيابي هستند. در عين حال از آنجا که امکان مقايسه را فراهم می سازد مي توان وضعيت امروز را با گذشته مقايسه نمود و پيش بيني هايي براي آينده نمود.
شاخص از ديدگاه البرت انيشتن:
شاخص چيزي است كه به شما كمك مي كند تا بدانيد دركجا هستيد .به شما كمك مي كند تا بدانيد كه از كدام راه بايد برويد و از آنجايي كه باشيد چقدر فاصله داريد . شاخص خوب اگر بصور صحيح انتخاب شده باشد قبل ار اينكه وضعيت بدتر بشود به شما اخطار مي دهد و كمك مي كند تا نيازهايتان را تشخيص دهيد و مشكل را حل كنيد . (Hart, 1999)
شاخص بورس چيست ؟
كلمه شاخص INDEX دركل به معناي نمودار يا نشان دهنده يانماينده مي باشد شاخص كميتي است كه نماينده چند متغيير همگن مي باشد و وسيله اي براي انداز ه گيري ومقايسه پديده هايي است كه داراي ماهيت وخاصيت مشخصي هستند كه برمبناي ان مي توان تغييرات ايجاد شده در متغييرهاي معيني را درطول يك دوره بررسي نمود .
حجم مبنا چیست و چگونه بر قیمت پایانی یک سهم تاثیر مي‌گذارد؟
حجم مبنای یک شرکت، تعدادی از سهام آن شرکت است که در یک روز باید معامله شود تا قیمت پایانی، برابر میانگین موزون قیمت سهم در آن روز شود. (عدد حجم مبنا در حال حاضر برابر 0008/0 تعداد کل سهام یک شرکت است.)
در تعریف بالا میانگین موزون به‌اين معناست که‌هر چه حجم معامله در یک قیمت خاص بیشتر باشد، آن قیمت در میانگین‌گیری وزن و تاثیر بیشتری خواهد داشت.
*هیئت مدیره بورس تصمیم گرفت از تاریخ2/4/1386 ضریب محاسبه حجم مبنای شرکت هایی که سرمایه آن ها بیشتر از 3000 میلیارد ریال می باشد را از هشت در ده هزار به چهاردر ده هزار کاهش دهد وبراساس همین مصوبه حجم مبنای شرکت مخابرات به تعدا د18349463سهم می باشد.
وهمچنین براساس مصوبه هئیت مدیره شرکت بورس ازمورخ 21/5/1386 حجم مبنای شرکت ها باسرمایه بین 1000تا 3000 میلیارد ریال ازهشت در ده هزار به پنج در ده هزار سرمایه کاهش می یابد .
شاخص کل قیمت(TEPIX)
(Tehran Exchange Price Index)
بورس اوراق بهادار تهران از فروردین ماه 1369 اقدام به محاسبه و انتشار شاخص قیمت خود با نام تپیکس نمود. این شاخص، نماگر تغییرات قیمت کل بازار است و به صورت میانگین وزنی و با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌گردد:
Pit = قیمت شرکت iام در زمان t
qit = تعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان t
Dt = عدد پایه در زمان t که در زمان مبداء برابر pioqio∑ بوده است
Pio = قیمت شرکت iام در زمان مبدأ
qio = تعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان مبدأ
n = تعداد شرکت‌های مشمول شاخص
شاخص قیمت بورس تهران، سهام تمام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را در برمی‌گیرد و در صورتی‌که نماد شرکتی بسته باشد یا برای مدتی معامله نشود، قیمت آخرین معامله آن در شاخص لحاظ می‌گردد. همان‌گونه که از فرمول مشخص است، تعداد سهام منتشرة شرکت‌ها، معیار وزن‌دهی در شاخص مزبور است.
شاخص بورس( قیمت و بازده نقدی)
شاخص قیمت و بازده نقدی یا همان شاخص بازده کل با نماد TEDPIX از فروردین 1377 در بورس تهران محاسبه و منتشر شده است. تغییرات این شاخص نشانگر بازده کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازده نقدی پرداختی، متأثر می‌شود. این شاخص کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را در بردارد و شیوه وزن‌دهی و محاسبه آن همانند شاخص کل قیمت (TEPIX) است و تنها تفاوت میان آن دو در شیوه تعدیل آن‌ها است. شاخص قیمت و بازده نقدی علاوه بر موارد تعدیل شاخص قیمت در صورت پرداخت سودنقدی نیز تعدیل می‌شود.
شاخص بازده(سود) نقدی
شاخص بازده نقدی که با نماد TEDIX منتشر می‌شود، بیانگر سطح عمومی بازده نقدی پرداختی شرکت‌ها است و مقدار آن از تقسیم پایه شاخص کل قیمت(TEPIX) بر پایه شاخص بورس( قیمت و بازده نقدی)(TEDPIX)، به دست می‌آید.